در ترجمه يك متن يا حتي در درك هر متني، معاني از كجا مي آيند؟
حتي اگر برايمان آسانتر باشد كه درباره متون به عنوان كنش ها و اعمال بحث كنيم، اما پذيرفتن اينكه مترجم هم در حال عمل كردن و كار كردن در موقعيت هاي ترجمه است. كار چندان آساني نيست. به نظر من بعيد است كه از عملكرد افراد متفاوت در يك موقعيت ترجمه غافل شويم. متن ها بدون حضور انسان عمل نمي كنند. بنابراين عملكرد يك متن في نفسه نمي باشد اما هر زمان كه متن خوانده ميشود عملكرد آن دوباره تعريف مي شود. در ترجمه، متن تحت تاثير نويسنده، مترجم وتوقعات و انتظارات خوانندگان زبان مقصد قرار دارد. همچون كريستيان نورد، من اين را وفاداري، وفاداري به خوانندگان آينده ترجمه مي نامم و اين وفاداري نسبت به نويسنده متن اصلي را نيز نشان مي دهد. نورد اين چنين مي گويد:
" ترجمه به شكلي دو جانبه به موقعيت متن بدا و همين طور متن مقصد بستگي دارد و مسوليت هر دو متن، [متن مبدا] فرستنده و [متن مقصد] دريافت كننده را بر عهده دارد. اين مسوليت همان چيزي است كه من آن را وفاداري وصداقت مي نامم. وفاداري يك اصل اخلاقي لازم الاجرا در ارتباط بين افراد بشر مي باشد كه در فرآيند برقراري ارتباط شركت كننده هستند. درحالي كه وفاداري وصداقت يك اصطلاح نسبتا فني بين دو متن مي باشد. "
يك بار ديگر ما با مسئله معادل روبرو مي شويم. اگر ما ترجمه را همچون مخاطبان زبان مقصد بدانيم و اين سوال بسيار مهم براي چه كسي ؟ را از خود بپرسيم، در اين صورت قادر نخواهيم بود مسئلهي معادل و هم ارزي را ( به مفهوم شبيه بودن ) به عنوان يك اصل راهنما داشته باشيم. به جاي سوال پيشين، بايد از خود سوال كنيم كه آيا اين ترجمه براي اين هدف مناسب مي باشد؟ متون ترجمه شده هميشه تحت تاثير سوالهايي چون: " چه چيزي ترجمه شده است؟ توسط چه كسي؟ براي چه كسي ؟چه زماني ؟ كجا ؟ و چرا ؟" بوده است. همانطور كه خوانندگان ترجمه با خوانندگان متن اصلي فرق دارند، موفقيت ترجمه هم با موقعيت متن اصلي آن نيز فرق ميكند.
همانطور كه نورد اشاره مي كند: " هم ارزي بين متن مبدا و مقصد به عنوان يك تابع و زيرگروهي از همه اهداف ممكن در ترجمه در نظر گرفته شده است. " از نظر من، هدف يك ترجمه ممكن است هميشه با هدف متن اصلي آن فرق داشته باشد. متن ترجمه شده و متن اصلي متعلق به فرهنگهاي متفاوتي هستند، با زبانهاي متفاوتي صحبت مي كنند، و به شيوه هاي متفاوتي مي خوانند. موقعيت هاي آنها با هم متفاوت است.
نويسنده: علي سبزه اي
كارشناس ارشد ترجمه
منبع : بترجم
در ترجمه يك متن يا حتي در درك هر متني، معاني از كجا مي آيند؟
حتي اگر برايمان آسانتر باشد كه درباره متون به عنوان كنش ها و اعمال بحث كنيم، اما پذيرفتن اينكه مترجم هم در حال عمل كردن و كار كردن در موقعيت هاي ترجمه است. كار چندان آساني نيست. به نظر من بعيد است كه از عملكرد افراد متفاوت در يك موقعيت ترجمه غافل شويم. متن ها بدون حضور انسان عمل نمي كنند. بنابراين عملكرد يك متن في نفسه نمي باشد اما هر زمان كه متن خوانده ميشود عملكرد آن دوباره تعريف مي شود. در ترجمه، متن تحت تاثير نويسنده، مترجم وتوقعات و انتظارات خوانندگان زبان مقصد قرار دارد. همچون كريستيان نورد، من اين را وفاداري، وفاداري به خوانندگان آينده ترجمه مي نامم و اين وفاداري نسبت به نويسنده متن اصلي را نيز نشان مي دهد. نورد اين چنين مي گويد:
" ترجمه به شكلي دو جانبه به موقعيت متن بدا و همين طور متن مقصد بستگي دارد و مسوليت هر دو متن، [متن مبدا] فرستنده و [متن مقصد] دريافت كننده را بر عهده دارد. اين مسوليت همان چيزي است كه من آن را وفاداري وصداقت مي نامم. وفاداري يك اصل اخلاقي لازم الاجرا در ارتباط بين افراد بشر مي باشد كه در فرآيند برقراري ارتباط شركت كننده هستند. درحالي كه وفاداري وصداقت يك اصطلاح نسبتا فني بين دو متن مي باشد. "
يك بار ديگر ما با مسئله معادل روبرو مي شويم. اگر ما ترجمه را همچون مخاطبان زبان مقصد بدانيم و اين سوال بسيار مهم براي چه كسي ؟ را از خود بپرسيم، در اين صورت قادر نخواهيم بود مسئلهي معادل و هم ارزي را ( به مفهوم شبيه بودن ) به عنوان يك اصل راهنما داشته باشيم. به جاي سوال پيشين، بايد از خود سوال كنيم كه آيا اين ترجمه براي اين هدف مناسب مي باشد؟ متون ترجمه شده هميشه تحت تاثير سوالهايي چون: " چه چيزي ترجمه شده است؟ توسط چه كسي؟ براي چه كسي ؟چه زماني ؟ كجا ؟ و چرا ؟" بوده است. همانطور كه خوانندگان ترجمه با خوانندگان متن اصلي فرق دارند، موفقيت ترجمه هم با موقعيت متن اصلي آن نيز فرق ميكند.
همانطور كه نورد اشاره مي كند: " هم ارزي بين متن مبدا و مقصد به عنوان يك تابع و زيرگروهي از همه اهداف ممكن در ترجمه در نظر گرفته شده است. " از نظر من، هدف يك ترجمه ممكن است هميشه با هدف متن اصلي آن فرق داشته باشد. متن ترجمه شده و متن اصلي متعلق به فرهنگهاي متفاوتي هستند، با زبانهاي متفاوتي صحبت مي كنند، و به شيوه هاي متفاوتي مي خوانند. موقعيت هاي آنها با هم متفاوت است.
نويسنده: علي سبزه اي
كارشناس ارشد ترجمه
منبع : بترجم
ترجمه تخصصي براي كودكان - بخش سوم