مشكلات و مسائل موجود در ترجمه فقط به خود متن مبدا مربوط نمي شود، بلكه به مفهوم و اهميت متن ترجمه شده براي خوانندگان آن زبان نيز بستگي دارد. خوانندگاني كه بخشي از يك فرهنگ خاص بوده اند، يا با مجموعه اي مشترك از دانش و ادراكِ حاصل شده از آن زبان يكي از گروه هاي آن فرهنگ هستند.
موقعيت و هدف بخش اصلي همه ترجمه ها مي باشند. مترجمان هرگز لغات را به صورت مجزا ترجمه نمي كنند، بلكه كل فضا و موقعيت را در نظر مي گيرند. آنها ميراث فرهنگي و تجربيات خواندن خود را در ترجمه به كار مي گيرند و مواقعي كه ترجمه كُتب كودكان مورد نظر باشد از تصورشان نسبت به دوران كودكي و تخيل كودكانه خود نيز استفاده مي كنند. از اين طريق، آنها وارد يك ارتباط گفتاري مي شوند كه در نهايت خواننده، نويسنده، مترجم و ناشر را نيز درگير مي كند.
رويكرد مترجم - محور در مطالعات نظري ترجمه به طور فاحشي با نظريات قديمي و سنّتي دچار تغيير شده است و عمده تمركز آن بر روي ساختارهاي ذهني چون "معادل" و "تطابق" و "وفاداري به متن مبدأ " بوده است. بنابراين من با ديدگاه هايي كه معتقدند ترجمه يك عمل مكانيكي است كه وابسته به متن، اهداف نويسنده و مسائل زباني مي باشد مخالفم. با چنين ديدگاهي، كار مترجم اگر نگوييم محو و ناپديد، به طوركلي دچار ابهام و تيرگي مي شود.
در اين نوشته، بر عملكرد بشر در ترجمه تمركز دارم و اميدوارم بدين طريق بتوانم چراغ هايي بر سر راه مترجمان، فرآيند ترجمه و به خصوص ترجمه براي كودكان روشن كنم. هدفم اين است كه نشان دهم چگونه تمام فرآيندهاي ترجمه بر هر تلاشي براي كشف و توّلد دوباره اهداف نويسندهُ متن مبدأ مقدم است. به جاي قدرت مولف، بر روي اهداف خوانندگان،چه مترجم و چه خوانندهُ متن مقصد، تمركز كردهام. هدف ناشران و خريداران كتابها چيست؟ هدف كلي ترجمه براي مخاطبان مختلف و متفاوت چيست؟
اين مطلب ادامه دارد...
ترجمه تخصصي براي كودكان - بخش سوم